لزوم توسعه فضای سبز

فضای سبز عمودی چیست؟

صل پنجاهم قانون اساسی می گوید: «در جمهوری اسلامی ایران، حفاظت از محیط زیست که نسل امروز و نسل های بعد باید در آن حیات رو به رشدی داشته باشند وظیفه عمومی تلقی می شود....

از این رو فعالیت های اقتصادی و غیر آن که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیرقابل جبران آن ملازمه پیدا کند ممنوع است.»

این اصل به سادگی موضع گیری قانون را در برابر محیط زیست مشخص کرده و به روشنی مخالفت خود را با آلوده کردن محیط زیست بیان می کند اما در دنیایی که هرکدام از ما لااقل به اندازه دود اگزوز یک اتومبیل، دفن یک زباله قابل بازیافت در خاک، آلوده کردن سفره های آب زیرزمینی یا از بین بردن اندکی از فضای سبز، در از بین رفتن محیط زیست نقش داریم، آیا باز می توانیم بگوییم هیچ آبی را گل نکرده ایم و آسمان و عشق و زمین را مال خود بدانیم؟

فضای سبز عمودی اقدامی بدون ساختارهای پایه ای

در چند سال اخیر به دلیل شرایط خاص زندگی شهری و معضلات و مشکلات مربوط به آن، طرح های مختلف و متنوعی برای تامین فضای سبز مورد نیاز محیط ارایه شده است که یکی از آنها ایجاد فضای سبز عمودی است. فضای سبز عمودی در واقع بخشی از منظر عمودی است که در آن بیشتر پوشش گیاهی مدنظر است. این فضا روی سطوح عمودی یا شیب دار مثل دیوارها، کناره های اتوبان ها و جاده ها و حتی تراس، بالکن و جلوی پنجره ها به وسیله تکنیک های خاصی اجرا می شود و سه دلیل عمده برای ایجاد آن وجود دارد:

کمبود زمین یکی از دلایل توجه به فضای سبز عمودی در بسیاری از کشورها، فضای پرتراکم شهری به خصوص در بافت های مرکزی آن است. طبق پیش بینی های انجام شده تا سال ۲۰۵۰ میلادی بیش از ۸۰ درصد ساکنان زمین در شهرها زندگی خواهند کرد و این موضوع موجب افزایش ارزش زمین خواهد شد. از سوی دیگر فضاهای شهری تا حدودی خاص می توانند گسترش افقی داشته باشند و همین موضوع لزوم فضای سبز عمودی را بیش از پیش نشان می دهد.

بهره وری انرژی و توسعه پایدار زمانی که از این نوع پوشش گیاهی در نماهای ساختمان ها استفاده شود، دیوارها خنک تر می شوند و تبادل انرژی بین فضای داخلی و خارجی ساختمان کمتر می شود. ایجاد این نوع فضای سبز همچنین موجب جذب تابش آفتاب توسط گیاه می گردد که در نواحی گرم می تواند اثر مطلوبی بر تعدیل دما بگذارد.

ایجاد زیبایی یکی دیگر از دلایل توجه جوامع مختلف به فضای سبز عمودی، ایجاد زیبایی های بصری است که می تواند اثر مطلوبی بر ساکنان این محیط ها داشته باشد و کیفیت زندگی و راندمان کاری را در آنها افزایش دهد.

نمونه موفق

یکی از نمونه های بسیار جالب ایجاد فضای سبز عمودی که در دنیا شناخته شده است، در سال ۲۰۰۱ میلادی و در هتل پرشینگ هال پاریس انجام شده است. در این نمونه، دیواره های این هتل توسط نمونه های خاصی از گیاهان پوشیده شده و به صورت خاص و مکانیزه مورد آبیاری قرار می گیرد. در این فضای سبز به هیچ وجه از خاک استفاده نشده و مواد مغذی با آب به صورت محلول به گیاهان رسانده می شود (سیستم هیدروپونیک). نکته جالب دیگر در این فضای سبز، گیاهان مورد استفاده در آن است. گیاهانی که در این فضا استفاده شده اند، ریشه آن چنانی ندارند و بیشتر مواد مورد نیاز خود را از طریق رطوبت هوا تامین می کنند